Carraven (có nhiều buồm,
to lớn, có bánh lái )
Yêu cầu: Kể tên các cuộc
phát kiến địa lý lớn và nêu
sơ lợc về các cuộc hành
trình đó trên bản đồ.
Hỏi: Hệ quả của các cuộc
phát kiến địa lý là gì?
Hỏi: Các cuộc phát kiến
địa lý đó có ý nghĩa gì?
Giảng: Các cuộc phát kiến
địa lý đã giúp cho việc giao
lu kinh tế và văn hoá đợc
đẩy mạnh. Quá trình tích
luỹ t bản cũng dần dần
hình thành. Đó là quá trình
tạo ra số vốn ban đầu và
những ngời làm thuê.
Yêu cầu: HS đọc SGK.
Hỏi: Quý tộc và thơng
nhân châu Âu đã tích luỹ
vốn và đã giải quyết nhân
công bằng cách nào?
Hỏi: Tại sao quý tộc
phong kiến không tiếp tục
sử dụng nông nô để lao
động?
Hỏi: Với nguồn vốn và
nhân công có đợc, quý tộc
và thơng nhân châu Âu đã
- HS trình bày trên bản đồ:
+ 1487: Điaxơ vòng qua
cực Nam châu Phi.
+ 1498 Vascô đơ Gama
đến ấn Độ.
+ 1492 Côlômbô tìm ra
châu Mĩ.
+ 1519-1522: Magienlan
vồng quanh trái đất.
- Tìm ra những con đờng
mới để nối liền giữa các
châu lục đem về nguồn lợi
cho giai cấp t sản châu Âu.
- Là cuộc cách mạng về
khoa học kỹ thuật, thúc
đẩy thơng nghiệp phát
triển.
- HS đọc phần 2.
+Cớp bóc tài nguyên từ
thuộc địa,
+ Buôn bán nô lệ da đen.
+ Đuổi nông nô ra khỏi
lãnh địa không có việc
làm làm thuê.
- Để sử dụng nô lệ da đen
thu lợi nhiều hơn.
- Lập xởng sản xuất quy
mô lớn.
tiêu biểu (SGK).
- Kết quả:
+ Tìm ra những con đờng
mới.
+ Đem lại những món lợi
khổng lồ cho giai cấp t sản
châu Âu.
+ Đặt cơ sở cho việc mở
rộng thị trờng của các nớc
châu Âu.
- ý nghĩa:
+ Là cuộc cách mạng về
giao thông và tri thức.
+ Thúc đẩy thơng nghiệp
phát triển.
2. Sự hình thành chủ nghĩa
t bản ở châu Âu.
+ Quá trình tích luỹ t bản
nguyên thuỷ hình thành:
tạo vốn và ngời làm thuê.
+ Về kinh tế: Hình thức
kinh doanh t bản ra đời.
- -5
làm gì?
Hỏi: Những việc làm đó
có tác động gì đối với xã
hội?
Hỏi: Giai cấp t sản và vô
sản đợc hình thành từ
những tầng lớp nào?
Hỏi: Quan hệ sản xuất t
bản chủ nghĩa đợc hình
thành nh thế nào?
- Lập các công ty thơng
mại.
- Lập các đồn điền rộng
lớn.
+ Hình thức kinh doanh t
bản thay thế chế dộ tự cấp
tự túc.
+ Các giai cấp mới đợc
hình thành.
- T sản bao gồm quý tộc,
thơng nhân và chủ đồn
điền.
- Giai cấp vô sản: những
ngời làm thuê bị bóc lột
thậm tệ.
+ Về xã hội các giai cấp
mới hình thành: T sản và
vô sản.
+ Về chính trị: giai cấp t
sản mâu thuẫn với quý tộc
phong kiến đấu tranh
chống phong kiến.
* T sản bóc lột kiệt quệ vô
sản. Quan hệ sản xuất t bản
hình thành.
9. Củng cố
1. Kể tên các cuộc phát kiến địa lý và tác động của nó tới xã hội châu Âu?
2. Quan hệ sản xuất TBCN ở châu Âu đợc hình thành nh thế nào?
10. H ớng dẫn về nhà
Tiết 3 Bài 3
- -6
cuộc đấu tranh của giai cấp t sản chống phong kiến thời
hậu kỳ trung đại ở châu âu
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Nguyên nhân xuất hiện và nội dung t tởng của phong trào Văn hoá Phục hng.
Nguyên nhân dẫn đến phong trào Cải cách tôn giáo và những tác động của phong trào
này đến xã hội phong kiến châu Âu bấy giờ.
2. T tởng
Nhận thức đợc sự phát triển hợp quy luật của xã hội loài ngời: XHPK lạc hậu, lỗi thời
sụp đổ và thay thế vào đó là XHTB.
Phong trào Văn hoá Phục hng đã để lại nhiều giá trị to lớn cho nền văn hoá nhân loại.
3. Kĩ năng
Phân tích những mâu thuẫn xã hội để thấy đợc nguyên nhân sâu xa của cuộc đấu
tranh của giai cấp t sản chống phong kiến.
II. Thiết bị và đồ dùng dạy học
1. Bản đồ châu Âu.
2. Tranh ảnh về thời kì Văn hoá Phục hng.
3. Su tầm tài liệu về nhân vật lịch sử và danh nhân văn hoá tiêu biểu thời Phục hng.
III. Tiến trình giờ dạy
1. Tổ chức lớp: KTSS
2. Kiểm tra miệng
Kể tên các cuộc phát kiến địa lý tiêu biểu và nêu của các phát kiến địa đó tới xã hội
châu Âu.
Sự hình thành của CNTB ở châu Âu đã diễn ra nh thế nào?
3. Giảng bài mới
Ngay trong lòng XHPK, CNTB đã đợc hình thành. Giai cấp t sản ngày càng lớn
mạnh, tuy nhien, họ lại không có địa vị xã hội thích hợp Do đó, giai cấp t sản đã chống
lại phog kiến trên nhiều lĩnh vực. Phong trào Văn hoá Phục hng là minh cho cuộc đấu
tranh của giai cấp t sản chống lại phong kiến.
Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng
Yêu cầu: HS tự đọc SGK
Hỏi: Chế độ phong kiến ở
châu ÂÂu tồn tại trong
bao lâu? Đến thế kỉ XV
nó đã bộc lộ những hạn
chế nào?
Giảng: Trong suốt 1000
năm đêm trờng trung cổ,
chế độ phong kiến đã kìm
hãm sự phát triển của xã
HS đọc phần 1
Từ thế kỉ V đến thế kỉ XV
khoảng 10 thế kỉ.
1) Phong trào Văn hoá
Phục h ng
*Nguyên nhân:
- Chế độ phong kiến kìm
hãm sự phát triển của xã
hội.
- Giai cấp t sản có thế lực
kinh tế nhng không có địa
vị xã hội.
Phong trào Văn hoá
Phục hng
- -7
hội. Taonf xã hội chỉ có tr-
ờng học để đào tạo giáo sĩ.
Những di sản của nền văn
hoá cổ đại bị phá huỷ hoàn
toàn, trừ nhà thờ và tu
viện. Do đó, giai cấp t sản
đấu tranh chống lại sự ràng
buộc của t tởng phong
kiến.
Hỏi: "Phục hng" là gì?
Hỏi: Tại sao giai cấp t
sản lại chọn Văn hoá làm
cuộc mở đờng cho đấu
tranh chống phong kiến?
Yêu cầu: Kể tên một số
nhà Văn hoá, khoa học
tiêu biểu mà em biết?
(GV giới thiệu một số t
liệu, tranh ảnh trong thời
Văn hoá Phục hng cho
HS).
Hỏi: Thành tựu nổi bật
của phong trào Văn hoá
Phục hng là gì?
Hỏi: Qua các tác phẩm
của mình, các tác giả thời
Phục hng muốn nói điều
gì?
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Nguyên nhân nào
- Khôi phục lại giá trị của
nền Văn hóa Hi Lạp và
Rôma cổ đại; sáng tạo nền
Văn hoá mới của giai cấp
t sản.
- Giai cấp t sản có thế lực
về kinh tế nhng không có
địa vị xã hội, đấu tranh
chồng phong kiến trên
nhiều lĩnh vực khác nhau
bắt đầu là lĩnh vực văn
hoá. Những giá trị văn hoá
cổ đại là tinh hoa nhân
loại, việc khôi phục nó sẽ
có tác động, tập hợp đợc
đông đảo dân chúng để
chống lại phong kiến.
- Lêona đơ Vanhxi,
Rabơle, Đêcactơ,
Côpecnic, Sêchxpia
- Khoa học kỹ thuật tiến
bộ vợt bậc.
- Sự phong phú về văn học.
- Thành công trong các
lĩnh vực nghệ thuạt (có giá
trị đến ngày nay).
- Phê phán XHPK và giáo
hội.
- Đế cao giá trị con ngời.
- Mở đờng cho sự phát
triển của Văn hoá nhân
loại.
- HS đọc phần 2.
- Giáo hội cản trở sự phát
triển của giai cấp t sản
đang lên.
- Phủ nhận vai trò của giáo
* Nội dung t tởng:
- Phê phán XHPK và Giáo
hội.
- Đề cao giá trị con ngời.
2) Phong trào cải cách tôn
giáo
* Nguyên nhân:
- -8
dẫn đến phong trào cải
cách tôn giáo?
Hỏi: Trình bày nội dung t
tởng cuộc cải cách Luthơ
và Canvanh?
Giảng: giai cấp phong kiến
châu Âu dựa vào giáo hội
để thống trị nhân dân về
mặt tinh thần, giáo hội có
thế lực về kinh tế rất hùng
hậu, có nhiều ruộng đất
bóc lột nông dân nh các
lãnh chúa phong kiến.
Giáo hội còn ngăn cấm sự
phát triển của khoa học tự
nhiên. Mọi t tởng tiến bộ
đều bị cấm đoán. (Kể cho
HS về sự hy sinh của các
nhà khoa học).
Hỏi: Phong trào " Cải cách
tôn giáo" đã phát triển nh
thế nào?
hội.
- Bãi bỏ nghi lễ phiền toái.
- Quay về giáo lí Kitô
nguyên thuỷ.
- Lan rộng nhiều nớc tây
Âu: Anh, Pháp, Thụy Sĩ
- Tôn giáo phân hoá thành
2 giáo phái:
+ Đạo tin lành.
+ Kitô giáo.
tác động mạnh đến cuộc
đấu tranh vũ trang của t
sản chống phong kiến.
- Giáo hội bóc lột nhân
dân.
- Cản trở sự phát triển của
giai cấp t sản.
* Nội dung:
- Phủ nhận vai trò thống trị
của giáo hội.
- Bãi bỏ lễ nghi phiền toái.
- Quay về giáo lí nguyên
thuỷ.
* Tác động đến xã hội:
- Góp phần thúc đẩy cho
các cuộc khởi nghĩa nông
dân.
- Đạo Kitô bị phân hoá.
4. Củng cố
1. Giai cấp t sản chống phong kiến trên những lĩnh vực nào? Tại sao lại có cuộc đấu
tranh đó?
2. ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hng?
3. Phong trào Cải cách tôn giáo tác động nh thế nào đến xã hội châu Âu?
5. H ớng dẫn về nhà
Làm bài tập trong vở bài tập
- -9
Tiết 4 Bài 4
trung quốc thời phong kiến
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc.
Những triều đại phong kiến lớn ở Trung Quốc.
Những thành tựu lớn về văn hoá, khoa học - kỹ thuật của Trung Quốc.
2. T tởng
Nhận thức đợc Trung Quốc là một quốc gia phong kiến lớn ở phơng Đông.
Là nớc láng giềng với Việt Nam, ảnh hởng không nhỏ tới quá trình lịch sử của Việt
Nam.
3. Kĩ năng
Lập niên biểu các triều đại phong kiến Trung Quốc.
Phân tích các chính sách xã hội của mỗi triều đại, từ đó rút ra bài học lịch sử?
II. Thiết bị và đồ dùng dạy học
1. Bản đồ Trung Quốc thời phong kiến.
2. Tranh ảnh một số công trình, lâu đài, lăng tẩm của Trung Quốc.
III. Tiến trình giờ dạy
1. Tổ chức lớp: KTSS
2. Kiểm tra miệng
Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc đấu tranh của giai cấp t sản chống phong kiến ở châu
Âu? Nêu thành tựu và ý nghĩa của phong trào Văn hoá Phục hng?
Phong trào Cải cách tôn giáo tác động đến xã hội châu Âu nh thế nào?
3. Giảng bài mới
Là một trong những quốc gia ra đời sớm và phát triển rất nhanh, Trung Quốc đã đạt
đợc nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực. Khác với các nớc châu Âu, thời phong
kiến ở Trung Quốc bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn.
Hoạt động dạy Hoạt động học Ghi bảng
Yêu cầu: HS đọc SGK.
Giảng: (sử dụng bản đồ). Từ
2000 năm TCN, ngời Trung
Quốc đã xây dựng đất nớc bên
lu vực sông Hoàng Hà. Với
những thành tựu văn minh rực
rỡ thời cổ đại, Trung Quốc
đóng góp lớn cho sự phát triển
của nhân loại.
Hỏi: Sản xuất thời kỳ Xuân
Thu - Chiến Quốc có gì tiến
bộ?
- Hs đọc phần 1.
- Công cụ bằng sắt ra
đời kĩ thuật canh tác
phát triển, mở rộng
1) Sự hình thành XHPK ở
Trung Quốc.
* Những biến đổi trong sản
xuất.
- Công cụ bằng sắt.
Năng suất tăng
Diện tích gieo trông
tăng.
* Biến đổi trong xã hội:
- -10
Hỏi: Những biến đổi về mặt
sản xuất đã có tác động tới xã
hội nh thế nào?
Hỏi: Nh thế nào đợc gọi là
"địa chủ"?
Hỏi: Nh thế nào đợc gọi là
"tá điền"?
Kết luận: Quan hệ sản xuất
phong kiến hình thành.
Yêu cầu: HS đọc SGK.
- Trình bày những nét chính
trong chính sách đối nội của
nhà Tần?
- Kể tên một số công trình mà
Tần Thuỷ Hoàng bắt nông dân
xây dựng?
Hỏi: Em có nhận xét gì về
những tợng gốm trong bức
tranh (hình 8) ở SGK?
Giảng: Chính sách tàn bạo, bắt
nông dân lao dịch nặng nề đã
khiến nông dân nổi dậy lật đổ
nhà Tần và nhà Hán đợc thành
lập.
Hỏi: Nhà Hán đã ban hành
những chính sách gì?
Hỏi: Em hãy so sánh thời
gian tồn tại của nhà Tần và
nhà Hán. Vì sao lại có sự
chênh lệch đó?
Hỏi: Tác dụng của những
chính sách đó đối với xã hội?
diện tích gieo trồng,
năng suất tăng
- Xuất hiện giai cấp
mới là địa chủ và tá
điền (nông dân lĩnh
canh).
- Là giai cấp thống trị
trong XHPK vốn là
những quý tộc cũ và
nông dân giàu có, có
nhiều ruộng đất.
- Nông dân bị mất
ruộng, phải nhận ruộng
của địa chủ và nộp địa
tô.
- HS đọc phần 2.
- HS trình bày theo
SGK.
- Vạn lí trờng thành,
Cung A Phòng, Lăng
Li Sơn.
- Rất cầu kì, giống ng-
ời thật, số lợng lớn
thể hiện uy quyền của
Tần Thuỷ Hoàng.
- Giảm thuế, lao dịch,
xoá bỏ sự hà khắc của
pháp luật, khuyến
khích sản xuất
- Nhà Tần: 15 năm.
- Nhà Hán: 426 năm.
Vì nhà Hán ban hành
các chính sách phù hợp
với dân.
- Kinh tế phát triển, xã
hội ổn định thế nớc
vững vàng.
- Quan lại, nông dân giàu
địa chủ.
- Nông dân mất ruộng
tá điền.
* Quan hệ sản xuất phong
kiến hình thành.
2) Xã hội Trung Quốc thời
Tần - Hán.
a) Thời Tần
- Chia đất nớc thành quận,
huyện.
- Cử quan lại đến cai trị.
- Ban hành chế độ đo lờng,
tiền tệ
- Bắt lao dịch.
b) Thời Hán
- Xoá bỏ chế độ pháp luật
hà khắc.
- Giảm tô thuế, su dịch.
- Khuyến khích sản xuất.
kinh tế phát triển, xã
hội ổn định.
- Tiến hành chiến tranh
xâm lợc.
3) Sự thịnh v ợng của Trung
- -11
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Chính sách đối nội của
nhà Đờng có gì đáng chú ý?
Hỏi: Tác dụng của các chính
sách đó?
Hỏi: Trình bày chính sách
đối ngoại của nhà Đờng?
Hỏi: Sự cờng thịnh của Trung
Quốc bộc lộ ở những mặt
nào?
- HS đọc phần 3.
- Ban hành nhiều chính
sách đúng đắn: cai
quản các vùng xa, mở
nhiều khao thi để chọn
nhân tài, chia ruộng
cho nông dân, khuyến
khích sản xuất
- Kinh tế phát triển
đất nớc phồn vinh
- Mở rộng lãnh thổ
bằng cách tiến hành
chiến tranh. (Liên hệ
đối với Việt Nam)
- Đất nớc ổn định.
- Kinh tế phát triển.
- Bờ cõi đợc mở rộng.
Quốc d ới thời nhà Đ ờng .
a) Chính sách đối nội
- Cử ngời cai quản các địa
phơng.
- Mở khoa thi chọn nhân
tài.
- Giảm thuế, chia ruộng
cho nông dân.
b) Chính sách đối ngoại
- Tiến hành chiến tranh
xâm lợc mở rộng bờ
cõi, trở thành đất nớc cờng
thịnh nhất châu á
Yêu cầu: HS đọc SGK.
Giảng: (sử dụng bản đồ). Từ
2000 năm TCN, ngời Trung
Quốc đã xây dựng đất nớc bên
lu vực sông Hoàng Hà. Với
những thành tựu văn minh rực
rỡ thời cổ đại, Trung Quốc
đóng góp lớn cho sự phát triển
của nhân loại.
Hỏi: Sản xuất thời kỳ Xuân
Thu - Chiến Quốc có gì tiến
bộ?
Hỏi: Những biến đổi về mặt
sản xuất đã có tác động tới xã
hội nh thế nào?
Hỏi: Nh thế nào đợc gọi là
"địa chủ"?
Hỏi: Nh thế nào đợc gọi là
"tá điền"?
- Hs đọc phần 1.
- Công cụ bằng sắt ra
đời kĩ thuật canh tác
phát triển, mở rộng
diện tích gieo trồng,
năng suất tăng
- Xuất hiện giai cấp
mới là địa chủ và tá
điền (nông dân lĩnh
canh).
- Là giai cấp thống trị
trong XHPK vốn là
những quý tộc cũ và
nông dân giàu có, có
nhiều ruộng đất.
- Nông dân bị mất
ruộng, phải nhận ruộng
của địa chủ và nộp địa
tô.
1) Sự hình thành XHPK ở
Trung Quốc.
* Những biến đổi trong sản
xuất.
- Công cụ bằng sắt.
Năng suất tăng
Diện tích gieo trông
tăng.
* Biến đổi trong xã hội:
- Quan lại, nông dân giàu
địa chủ.
- Nông dân mất ruộng
tá điền.
- -12
Kết luận: Quan hệ sản xuất
phong kiến hình thành.
Yêu cầu: HS đọc SGK.
- Trình bày những nét chính
trong chính sách đối nội của
nhà Tần?
- Kể tên một số công trình mà
Tần Thuỷ Hoàng bắt nông dân
xây dựng?
Hỏi: Em có nhận xét gì về
những tợng gốm trong bức
tranh (hình 8) ở SGK?
Giảng: Chính sách tàn bạo, bắt
nông dân lao dịch nặng nề đã
khiến nông dân nổi dậy lật đổ
nhà Tần và nhà Hán đợc thành
lập.
Hỏi: Nhà Hán đã ban hành
những chính sách gì?
Hỏi: Em hãy so sánh thời
gian tồn tại của nhà Tần và
nhà Hán. Vì sao lại có sự
chênh lệch đó?
Hỏi: Tác dụng của những
chính sách đó đối với xã hội?
Yêu cầu: HS đọc SGK
Hỏi: Chính sách đối nội của
nhà Đờng có gì đáng chú ý?
Hỏi: Tác dụng của các chính
sách đó?
Hỏi: Trình bày chính sách
đối ngoại của nhà Đờng?
- HS đọc phần 2.
- HS trình bày theo
SGK.
- Vạn lí trờng thành,
Cung A Phòng, Lăng
Li Sơn.
- Rất cầu kì, giống ng-
ời thật, số lợng lớn
thể hiện uy quyền của
Tần Thuỷ Hoàng.
- Giảm thuế, lao dịch,
xoá bỏ sự hà khắc của
pháp luật, khuyến
khích sản xuất
- Nhà Tần: 15 năm.
- Nhà Hán: 426 năm.
Vì nhà Hán ban hành
các chính sách phù hợp
với dân.
- Kinh tế phát triển, xã
hội ổn định thế nớc
vững vàng.
- HS đọc phần 3.
- Ban hành nhiều chính
sách đúng đắn: cai
quản các vùng xa, mở
nhiều khao thi để chọn
nhân tài, chia ruộng
cho nông dân, khuyến
khích sản xuất
- Kinh tế phát triển
đất nớc phồn vinh
- Mở rộng lãnh thổ
bằng cách tiến hành
chiến tranh. (Liên hệ
đối với Việt Nam)
* Quan hệ sản xuất phong
kiến hình thành.
2) Xã hội Trung Quốc thời
Tần - Hán.
a) Thời Tần
- Chia đất nớc thành quận,
huyện.
- Cử quan lại đến cai trị.
- Ban hành chế độ đo lờng,
tiền tệ
- Bắt lao dịch.
b) Thời Hán
- Xoá bỏ chế độ pháp luật
hà khắc.
- Giảm tô thuế, su dịch.
- Khuyến khích sản xuất.
kinh tế phát triển, xã
hội ổn định.
- Tiến hành chiến tranh
xâm lợc.
3) Sự thịnh v ợng của Trung
Quốc d ới thời nhà Đ ờng .
a) Chính sách đối nội
- Cử ngời cai quản các địa
phơng.
- Mở khoa thi chọn nhân
tài.
- Giảm thuế, chia ruộng
cho nông dân.
b) Chính sách đối ngoại
- -13
Hỏi: Sự cờng thịnh của Trung
Quốc bộc lộ ở những mặt
nào?
- Đất nớc ổn định.
- Kinh tế phát triển.
- Bờ cõi đợc mở rộng.
- Tiến hành chiến tranh
xâm lợc mở rộng bờ
cõi, trở thành đất nớc cờng
thịnh nhất châu á
4. Củng cố
1. XHPK ở Trung Quốc đợc hình thành nh thế nào?
2. Sự thịnh vợng của Trung Quốc biểu hiện ở những mặt nào dới thời nhà Đờng?
5. H ớng dẫn về nhà
Làm bài tập trong vở bài tập
- -14
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét