3.Củng cố : Bài tập 2,3 /sgk
4. Bài tập về nhà : 4,5,6,7 – tr 10 -sgk
V. RÚT KINH NGHIỆM
Bài 3 : AXIT – BAZƠ - MUỐI
I - Mơc tiªu bµi häc
1. VỊ kiÕn thøc
BiÕt kh¸i niƯm axit, baz¬, theo thut A-re-ni-ut vµ Bron-stet
BiÕt ý nghÜa cđa h»ng sè ph©n li axit, h»ng sè ph©n li baz¬.
BiÕt mi lµ g× vµ sù ®iƯn li cđa mi.
2. VỊ kÜ n¨ng
VËn dơng lÝ thut axit, baz¬ cđa A-re-ni-ut vµ Bron-stet ®Ĩ ph©n biƯt ®ỵc axit, baz¬, l-
ìng tÝnh vµ trung tÝnh. BiÕt viÕt ph¬ng tr×nh ®iƯn li cđa c¸c mi.
Dùa vµo h»ng sè ph©n li axit, h»ng sè ph©n li baz¬ ®Ĩ tÝnh nång ®é ion H
+
vµ OH
−
trong dung dÞch.
3. VỊ th¸i ®é t×nh c¶m
Cã ®ỵc hiĨu biÕt khoa häc ®øng ®¾n vỊ dung dÞch axit, baz¬, mi.
II - Chn bÞ
Dơng cơ : èng nghiƯm
Ho¸ chÊt : Dung dÞch NaOH, mi kÏm (ZnCl
2
hc ZnSO
4
), dung dÞch : HCl, NH
3
,
q tÝm.
III- C¸c ho¹t ®éng d¹y häc :
1. Kiểm tra :
* Thế nào là chất điện li mạnh ? chất đòên li yếu ? cho ví dụ ?
* Tính [ion] các ion có trong dd khi hoà tan HA 0,1M vào nước biết α = 1,5% .
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS NỘI DUNG
Ho¹t ®éng 1
-HS ®· ®ỵc biÕt kh¸i niƯm vỊ axit,
baz¬ ë c¸c líp díi v× vËy GV cho HS
nh¾c l¹i c¸c kh¸i niƯm ®ã.
-LÊy thÝ dơ.
-GV : C¸c axit, baz¬ lµ nh÷ng chÊt
®iƯn li – h·y viÕt ph¬ng tr×nh ®iƯn li
cđa c¸c axit, baz¬ ®ã.
-GV yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng mçi em
viÕt ba ph¬ng tr×nh ®iªn li cđa 3 axit
hc 3 baz¬.
=> GV : H·y nhËn xÐt vỊ c¸c ion do
axit, baz¬ ph©n li ra.
Ho¹t ®éng 2
-GV : Dùa vµo ph¬ng tr×nh ®iƯn li HS
®· viÕt trªn b¶ng, cho HS nhËn xÐt vỊ
sè ion H
+
®ưỵc ph©n li ra tõ mçi ph©n
tư axit.
-HS : 1 ph©n tư HCl ph©n li ra 1 ion H
+
1 ph©n tư H
2
SO
4
ph©n li ra 2 ion H
+
1 ph©n tư H
3
PO
4
ph©n li ra 3 ion H
+
Hoạt động 3 :
- Gv làm thí nghiệm :Nhỏ từ từ dd
NaOH vào dd ZnCl
2
đến khi kết tủa
không xuất hiện thêm nửa .
Chia kết tủa làm 2 phần :
* PI : cho thêm vài giọt axit
* PII : cho thêm kiềm vào .
- Kết luận : Zn(OH)
2
vừa tác dụng
được với axit , vừa tác dụng được
với bazơ → hiđrôxit lưỡng tính .
-Viết các hiđrôxit dưới dạng công
thức axit :
Zn(OH)
2
→ H
2
ZnO
2
( Axít zincic)
Pb(OH)
2
→ H
2
PbO
2
Al(OH)
3
→ HAlO
2
.H
2
O
(axít aluminic)
I Axit, baz¬ theo thut A-re-ni-ut
1. §inh nghÜa
a - TD:
HCl → H
+
+ Cl
-
CH
3
COOH → H
+
+ CH
3
COO
-
KOH K→
+
+ OH
-
Ba(OH)
2
→ Ba
+
+ 2OH
-
b §N(SGK)
2. Axit nhiỊu nÊc,baz¬ nhiỊu nÊc
a - Axit nhiỊu nÊc :
- TD: (SGK)
HCl, CH
3
COOH, HNO
3
axit mét nÊc
H
2
S, H
2
CO
3
, H
2
SO
3
axit nhiỊu nÊc
H
3
PO
4
H
+
+ H
2
PO
4
−
H
2
PO
4
−
H
+
+ HPO
4
2
−
HPO
4
2
−
H
+
+ PO
4
3
−
Tỉng céng : H
3
PO
4
↔3H
+
+ PO
4
3
−
Nhận xét :Axit mµ mét ph©n tư chØ ph©n li
mét nÊc ra ion H
+
lµ axit mét nÊc hay
monoaxit.
Axit mµ mét ph©n tư ph©n li nhiỊu nÊc ra
ion H
+
lµ axit nhiỊu nÊc hay poliaxit.
b- Bazơ nhiều nấc :
- Các bazơ mà mỗi phân tử chỉ phân li một
nấc ra ion OH
-
gọi là bazơ 1 nấc .
Ví dụ : NaOH , KOH …
-Các bazơ mà mỗi phân tử phân li nhiều
nấc ra ion OH
-
gọi là bazơ nhiều nấc .
Ví dụ :
Ca(OH)
2
→ Ca(OH)
+
+ OH
-
Ca(OH)
+
→ Ca
2+
+ OH
-
3. Hiđrôxit lưỡng tính :
- Là chất khi tan trong nước vừa có thể
phân li như axit vừa có thể phân li như
bazơ .
Ví dụ :
Zn(OH)
2
Zn
2+
+ 2OH
-
Zn(OH)
2
Zn
2-
+ 2H
+
- Một số hiđrôxit lưỡng tính thường gặp :
Al(OH)
3
, Zn(OH)
2
, Pb(OH)
2
, Cr(OH)
3
,
Sn(OH)
2
, Be(OH)
2
Ho¹t ®éng 5
-GV: chän mét sè bµi tËp hc mét sè ý trong bµi tËp (SGK) ®Ĩ cđng cè bµi häc.
-Bài tập 4, 5, 6 – tr16/ sgk
BTVN : Làm các bài tập sau bài học .
Bài 4 : SỰ ĐIỆN LI CỦA NƯỚC . pH .
CHẤT CHỈ THỊ AXIT , BAZƠ
I. Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc:
- BiÕt ®ỵc sù ®iƯn ly cđa níc.
- BiÕt tÝch sè ion cđa níc vµ ý nghÜa cđa ®ai lỵng nµy.
- BiÕt ®ỵc kh¸i niƯm vỊ pH vµ chÊt chØ thÞ axit - baz¬
2. Kü n¨ng:
- VËn dơng tÝch sè ion cđa níc ®Ĩ x¸c ®Þnh nång ®é H
+
vµ OH
-
trong dung dÞch.
- BiÕt ®¸nh gi¸ ®é axit, baz¬, cđa dung dÞch dùa vµo nång ®é H
+
; OH
-
; pH; pOH.
- BiÕt sư dơng mét sè chÊt chØ thÞ axit, baz¬ ®Ĩ x¸c ®Þnh tÝnh axit, kiỊm cđa dung
dÞch.
II. Chn bÞ:
Dung dÞch axit lo·ng (HCl hc H
2
SO
4
), dung dÞch baz¬ lo·ng (NaOH hc
Ca(OH)
2
), phenol phtalein, giÊy chØ thÞ axit - baz¬ v¹n n¨ng.
Tranh vÏ, ¶nh chơp, m¸y ®o pH.
III. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
1. Kiểm tra :
* Đòng nghóa axit , bazơtheo thuyết Bronsted ? cho ví dụ ?
* Cho biết ion nào là axit ? bazơ ? lưỡng tính ? giải thích bằng phương trình
thuỷ phân : CH
3
COO
-
, SO
3
2-
, HSO
3
-
, Zn
2+
2-Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS NỘI DUNG
Ho¹t ®éng 1:
- B»ng thùc nghiƯm x¸c ®Þnh níc lµ chÊt
®iƯn li rÊt u.
- ViÕt ph¬ng tr×nh ®iƯn ly cđa níc theo A-
re-ni-ut vµ theo thut Bron-stet?
- 2 c¸ch viÕt cho hƯ qu¶ gièng nhau vµ ®Ĩ
®¬n gi¶n chän c¸ch viÕt 1.
Ho¹t ®éng 2:
- ViÕt biĨu thøc tÝnh h»ng sè c©n b»ng cđa
c©n b»ng (1)?
- Níc ph©n li rÊt u nªn [H
2
O] trong
biĨu thøc K ®ỵc coi lµ kh«ng ®ỉi vµ
K. [H
2
O]=const=K
H2O
vµ gäi lµ tÝch sè
ion cđa H
2
O.
- Dùa vµo K
H2O
h·y tÝnh [OH
+
]vµ [OH
-
] ?
- Níc lµ m«i trưêng trung tÝnh, nªn m«i
trêng cã [OH
+
] = 10
-7
mol/l lµ m«i
trưêng trung tÝnh.
- TÝnh sè ion cđa níc lµ 1 h»ng sè ®èi víi
c¶ dung dÞch c¸c chÊt v× vËy nÕu biÕt [H
+
]
I sù ®iƯn ly cđa n íc
1. N íc lµ chÊt ®iƯn rÊt u
Theo Are-ni-ut:
H
2
O H
+
+ OH
-
(1)
Theo Bron-stet:
H
2
O+H
2
O H
3
O
+
+ OH
-
(2)
2. TÝch sè ion cđa n íc:
* H
2
O H
+
+ OH
-
(1)
][
]][[
2
OH
OHH
K
−+
=
K
H2O
= K. [H
2
O] = [H
+
]. [OH
-
]
↓
TÝch sè ion cđa níc
K
H2O
=10
-14
(t
o
= 25
o
C)
* [H
+
]= [OH
-
]=
14
10
−
=10
-7
mol/l
* M«i trưêng trung tÝnh lµ m«i trưêng cã
[H
+
]=[OH
-
]=10
-7
mol/l
Kết luận :
Nếu biết [H
+
] trong dd sẽ biết được [OH
-
]
và ngược lại .
3. ý nghÜa tÝch sè ion cđa n íc:
a. M«i trêng axit: [H
+
]〉 10
-7
mol/l
trong dung dÞch th× sÏ biÕt [OH
-
] vµ ngỵc
l¹i.
- TÝnh [H
+
] vµ [OH
-
] cđa dung dÞch HCl
0,01M vµ so s¸nh 2 gi¸ trÞ ®ã trong dung
dÞch (m«i trêng axit)?
- TÝnh [H
+
] vµ [OH
-
] cđa dung dÞch
NaOH 0,01M vµ so s¸nh 2 gi¸ trÞ ®ã trong
dung dÞch (m«i trêng baz¬)?
-GV : cho hs áp dụng làm vd :
A) Viết phương trình điện li
HCl → H
+
+ Cl
-
0,01M 0,01M 0,01M
=> [H
+
] = 0,01M => pH= 2
[OH
-
]= 10-12M
Ho¹t ®éng 4:
- Yªu cÇu häc sinh nghiªn cøu SGK vµ
cho biÕt pH lµ g×?
-Cho biÕt dung dÞch axit, kiỊm, trung tÝnh
cã pH b»ng bao nhiªu?
- §Ĩ x¸c ®Þnh m«i trưêng cđa dung dÞch
ngêi ta thêng dïng chÊt chØ thÞ như q,
phenol phtalein.
- Dïng chÊt chØ thÞ axit - baz¬ nhËn biÕt
c¸c chÊt trong 3 èng nghiƯm ®ùng: H
2
O.
HCl, NaOH.
- Trén lÉn 1 sè chÊt chØ thÞ cã kho¶ng PH
®ỉi mµu kÕ tiÕp nhau ®ưỵc hçn hỵp chÊt
chØ thÞ axit-baz¬ v¹n n¨ng.
- Dïng chÊt chØ thÞ chØ x¸c ®Þnh pH 1
c¸ch gÇn ®óng cßn ®Ĩ ®¹t ®é chÝnh x¸c th×
ph¶i dïng m¸y ®o pH.
b. M«i trêng trung tÝnht: [H
+
]= 10
-7
mol/l
c. M«i trêng kiỊm: [H
+
]〈 10
-7
mol/l
II. Kh¸i niƯm vỊ pH- chÊt chØ thÞ
axit-baz¬:
1.Kh¸i niƯm vỊ pH:
* [H
+
]= 10
-PH
M Hay pH = -lg [H
+
]
Vd : Tính [H
+
] và [OH
-
] , pH của :
* Dd HCl 0,01M => pH= 2
* Dd NaOH 0,01M => pH= 12
B) Viết phương trình điện li
NaOH → Na
+
+ OH
-
0,01M 0,01M 0,01M
=> [OH
-
] = 0,01M
Vậy [H
+
] = 10
-12
M => pH= 12
* Thang pH: 0 ÷ 14
M«i
trường
[H
+
]
Axit
〉 10
-7
M
Trung
tính
=10
-7
M
kiềm
〈 10
-7
M
pH
〈 7
= 7
〉 7
2. ChÊt chØ thÞ axit-baz¬:
M«i trêng
ChÊt chØ thÞ
Axit Trung
tÝnh
KiỊm
Q
Phenolphtalein
§á
Kh«ng
mµu
TÝm
Kh«ng
mµu
Xanh
Hång
Ho¹t ®éng 5:
- Nh¾c l¹i ý chÝnh-lµm bµi tËp 3, 5
4. Bài tập về nhà :
V. RÚT KINH NGHIỆM :
Bµi 5.
(AXIT – BAZƠ – MUỐI )
I. Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc:
- Cđng cè kh¸i niƯm axit, baz¬ theo thut A-re-ni-ut vµ thut Bron-stet.
- Cđng cè c¸c kh¸i niƯm vỊ chÊt lìng tÝnh, mi.
- ý nghÜa cđa hµng sè ph©n ly axit, h»ng sè ph©n ly baz¬, K
H2O
2. Kü n¨ng:
- RÌn lun kü n¨ng tÝnh pH cđa dung dÞch ba z¬, axit.
- VËn dơng thut axit, baz¬ cđa A-re-ni-ut vµ tut Bron-stet ®Ĩ x¸c ®Þnh tÝnh
axit, baz¬ hay lìng tÝnh.
- VËn dơng biĨu thøc h»ng sè ph©n ly axit, h»ng sè ph©n ly baz¬ tÝch sè ion cđa
níc ®Ĩ tÝnh [H
+
], pH.
- Sư dơng chÊt chØ thÞ axit, baz¬ ®Ĩ x¸c ®Þnh m«i trêng cđa dung dÞch c¸c chÊt.
II. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
1. Kiểm tra : Kết hợp trong quá trình luyện tập .
2. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS NỘI DUNG
Ho¹t ®éng 1:
- HS nh¾c l¹i kh¸i niƯm vỊ
axit,baz¬,mi vµ chÊt lưìng tÝnh
-c¸c ®¹i lỵng ®Ỉc trưng cho axit vµ
baz¬
-TÝch sè ion cđa níc
Ho¹t ®éng 2:
- Ch÷a bµi tËp SGK.
-Hs thảo luận làm BT-SGK
I. KiÕn thøc cÇn nhí:
1. K/n vỊ axit, baz¬ vµ mi,chÊt lưìng tÝnh
-Axit lµ ch©t khi tan trong níc ph©n li ra H
+
hc
lµ chÊt nhưêng proton
-Baz¬ lµ chÊt khi tan trong nc ph©n li ra OH
-
hc lµ ch©t nhËn proton
-ChÊt lìng tÝnh lµ chÊt võa cã kh¶ n¨ng thĨ hiƯn
tÝnh axit võa cã kh¶ n¨ng thĨ hiƯn tÝnh baz¬
- Mi lµ chÊt khi tan trong níc ph©n li ra cation
KL(hc NH
4
+
)vµ anion gèc axit
2. K
a
,K
b
lµ nh÷ng ®¹i lỵng ®Ỉc trng cho lùc axit vµ
lùc baz¬ cđa axit u vµ baz¬ u trong níc
3. TÝch sè ion cđa níc K
H2O
= [H
+
] [OH
-
]=10
-14
4- [H
+
]; pH ®Ỉc trng cho m«i trêng
5- ChÊt chØ thÞ.
II. Bµi tËp
1) BT- SGK
Ho¹t ®éng 3 :
Bµi tËp bỉ sung:
Bài 1 :Viết các biểu thức hằng số
phân ly axít K
a
và hằng số phân li
bazơ K
b
của các axít và bazơ sau :
HClO , CH
3
COO
-
, HNO
2
, NH
4
+
.
Bài 2 :
a. Hòa tan hoàn toàn 2,4g Mg
trong 100ml d
2
HCl 3M .Tính pH
của dung dòch thu được .
b. Tính pH của dung dòch thu được
sau khi trộn 40ml dung dòch H
2
SO
4
0,25M với 60ml dung dòch (NaOH
0,25M, KOH 0,2M )
Bài 10/ 20 - SGK :
Tính pH của dung dòch chứa 1,46g
HCl trong 400ml
Bài SBT
Tính nồng độ H
+
trong các dung
dòch sau :
a. CH
3
COOH 0,1 M (K
a
= 1,75 .
10
-5
) .
b. NH
3
0,1 M (K
b
= 1,80. 10
-5
) .
Bài 1 :
HClO H
+
+ ClO
-
CH
3
COO
-
+ H
2
O CH
3
COOH + OH
-
HNO
2
H
+
NO
2
-
NH
4
+
+ H
2
O
NH
3
+ H
3
O
+
Học sinh dựa vào phương trình điện li , lên
bảng viết công thức K
a
, K
b
.
Bài 2 :
a. pH = 0
b. pH = 13 .
Bài 5 / 39 sgk :
n
HCl
= 1,46 / 36,5
[HCl] = n
HCl
/ 0,4
[H
+
] => pH
3. Củng cố : Kết hợp củng cố từng phần trong quá trình luyện tập .
4. Bài tập về nhà :
Bài 1 : Dung dòch axit formic(HCOOH) 0,007M có pH = 3,0 .
a. Tính độ điện li của axit formic trong dung dòch đó ?
b.nếu hoà tan thêm 0,001mol HCl vào 1 lit dd đó thì độ điện li của axit formic
tăng hay giảm ? giải thích ?
Bài 2 : Theo đònh nghóa của Bronsted , các ion : Na
+
, NH
4
+
,
CO
3
2-
, CH
3
COO
-
,
HSO
4
-
, K
+
, Cl
-
, HCO
3
-
là các bazơ , lưỡng tính hay trung tính . trêncơ sở đó dự
đoán các dd của từng chất cho dưới đây sẽ có pH nhỏ hơn , lớn hơn hay bằng 7 :
Na
2
CO
3
, KCl , CH
3
COONa , NH
4
Cl , NaHSO
4
?
Bài 3 : Hoà tan 6g CH
3
COOH vào nước để được 1 lit dung dòch có K
a
= 1,8 . 10
-5
.
a. tính nồng độ mol/lit của ion H
+
và tính pH của dung dòch ?
b.Tính
α
?
c.Thêm vào dd trên 0,45 mol CH
3
COONa , tính pH của dd cuối biết V không đổi
V. RÚT KINH NGHIỆM
Bài 6 : PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION
TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT ĐIỆN LI
I. Mơc tiªu bµi häc:
1. KiÕn thøc:
- HiĨu ®ỵc ®iỊu kiƯn x¶y ra ph¶n øng trao ®ỉi ion trong dung dÞch chÊt ®iƯn ly.
- HiĨu ®ỵc ph¶n øng thủ ph©n mi.
2. Kü n¨ng:
- ViÕt ph¬ng tr×nh ion rót gän cđa ph¶n øng.
- Dùa vµo ®iỊu kiƯn xay ra ph¶n øng trao ®ỉi trong dung dÞch chÊt ®iƯn ly ®Ĩ
biÕt ®ỵc ph¶n øng x¶y ra hay kh«ng x¶y ra.
3. VỊ t×nh c¶m th¸i ®é : - RÌn lun tÝnh cÈn thËn, tØ mØ
I. Chn bÞ:
- Chn bÞ cho mçi nhãm häc sinh 4 èng nghiƯm, gi¸ èng nghiƯm.
- Dung dÞch: NaCl, AgNO
3
, NH
3
, NaCH
3
COO, Al
2
(SO
4
)
3
, GiÊy q tÝm.
II. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
1. Kiểm tra :
2. Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV –HS NỘI DUNG
Ho¹t ®éng 1:
- Híng dÉn HS lµm t/n gi÷a Na
2
SO
4
vµ
BaCl
2
,
viÕt pt ph¶n øng di d¹ng ion vµ chi
ra thùc chÊt cđa ph¶n øng lµ sù ph¶n
øng gi÷a 2 ion Ba
2+
vµ SO
4
2-
t¹o thµnh
kÕt tđa.
- T¬ng tù: ViÕt phu¬ng tr×nh ph©n tư,
ion vµ rót gän cđa ph¶n øng CuSO
4
vµ
NaOH.
Ho¹t ®éng 2:
- ViÕt pt ph©n tư,ion vµ ion rót gän cđa
ph¶n øng gi÷a 2 dung dÞch NaOH vµ
HCl?
- gi÷a Mg(OH)
2
víi axit m¹nh HCl?
-t/n: ®ỉ dung dÞnh HCl vµo cèc ®ùng
NaCH
3
COO, thÊy cã mïi giÊm chua.
- H·y gi¶i thÝch hiƯn tỵng vµ viÕt ph-
¬ng tr×nh ph©n tư øng díi d¹ng ph©n
tư, ion vµ ion rót gän.
Ho¹t ®éng 3:
- HS lµm t/n: Nhá vµi giät dd AgNO
3
vµo dung dÞch NaCl. G¹n lÊy kÕt tđa
AgCl. Nhá dd NH
3
vµo kÕt tđa AgCl
cho ®Õn khi tan hÕt (t¹o ion phøc ®iƯn
ly u).
Ho¹t ®éng 4:
- HS lµm t/n,viÕt pt ph¶n øng díi d¹ng
ph©n tư, ion vµ ion rót gän khi cho
dung dÞch HCl t¸c dơng víi dung dÞch
Na
2
CO
3
?
- t¬ng tù víi dung dÞch HCl vµ kÕt tđa
CaCO
3
.
TI£T 2
Ho¹t ®éng 6:
T/n :nhóng q tÝm vµo 4 dd :
I. §I Ề U kI Ệ N x¶y ra ph¶n øng trao ®ỉi
trong dung dÞch chÊt ®iƯn ly :
1. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt kÕt tđa:
VD1: Na
2
SO
4
+BaCl
2
BaSO
4
+2NaCl
Ph¬ng tr×nh ion:
2Na
+
+SO
4
2-
+Ba
2+
+2Cl
-
BaSO
4
↓+2Na
+
+2Cl
-
Ph¬ng tr×nh ion rót gän:
Ba
2+
+ SO
4
2-
BaSO
4
↓
VD2: CuSO
4
+ NaOH
2. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt ®iƯn ly u:
a. Ph¶n øng t¹o thµnh níc:
VD1: NaOH + HCl NaCl + H
2
O
Na
+
+ OH
-
+ H
+
+ Cl
-
Na
+
+ Cl
-
+ H
2
O
H
+
+ OH
-
H
2
O
VD2: Mg(OH)
2
+ HCl
b. Ph¶n øng t¹o thµnh axit u:
VD1: NaCH
3
COO + HCl
c. Ph¶n øng t¹o thµnh ion phøc:
VD: Phư¬ng tr×nh ph©n tư:
AgCl + 2NH
3
[Ag(NH
3
)
2
]
+
Cl
-
(ion phøc)
3. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt khÝ:
VD1:
H
+
+Cl
-
+2Na
+
+CO
3
2-
2Na
+
+2Cl
-
+CO
2
↑+H
2
O
2H
+
+ CO
3
2-
→ CO
2
↑+H
2
O
VD2: CaCO
3
+ HCl →
⇒
KÕt ln:
- Ph¶n øng trao ®ỉi trong dung dÞch chÊt ®iƯn
ly thùc chÊt lµ ph¶n øng gi÷a c¸c ion.
- Ph¶n øng trao ®ỉi trong dung dÞch chÊt
®iƯn ly chØ x¶y ra khi cã Ýt nhÊt mét trong c¸c
®iỊu kiƯn sau:
+ T¹o thµnh chÊt kÕt tđa.
+ t¹othµnh chÊt khÝ.
+ T¹o thµnh chÊt ®iƯn ly u
* Chó ý: ChÊt dƠ tan vµ ®iƯn ly m¹nh viÕt thµnh
ion.
- ChÊt khÝ, kÕt tđa, ®iƯn ly u ®Ĩ nguyªn d¹ng
ph©n tư.
II. Ph¶n øng thủ ph©n cđa mi:
1. Kh¸i niƯm sù thủ ph©n cđa mi:
* Ph¶n øng trao ®ỉi ion gi÷a mi hoµ tan vµ n-
+ èng 1: Níc cÊt
+ èng 2: Dung dÞch NaCH
3
COO
+ èng 3: Dung dÞch Al
2
(SO
4
)
3
+ èng 4: Dung dÞch NaCl
- NhËn xÐt vµ kÕt ln m«i trêng cđa
dd
- Khi hoµ tan mét sè mi vµo níc ®·
x¶y ra ph¶n øng trao ®ỉi ion gi÷a mi
vµ níc lµm pH biÕn ®ỉi.
Ho¹t ®éng 7:
- Tõ t/n biÕt dung dÞch NaCH
3
COO cã
pH 〉 7 , ph¶n øng nµy lµm t¨ng [OH
-
]
nªn m«i trêng cã pH 〉 7.
- NhËn xÐt thµnh phÇn mi
NaCH
3
COO?
- Sp gi÷a axit vµ baz¬ nµo? m¹nh hay
u?
- Mi tao bëi axit u vµ baz¬ m¹nh
khi thủ ph©n cho m«i trêng kiỊm.
- Tõ t/n biÕt dung dÞch Al
2
(SO
4
)
3
cã
pH〈7
- NhËn xÐt thµnh phÇn miAl
2
(SO
4
)
3
?
s¶n phÈm gi÷a axit vµ baz¬ nµo?,
m¹nh hay u?
- Mi axit khi hoµ tan trong níc ph©n
ly ra c¸c ion lưìng tÝnh th× m«i tuư-
êng cđa dung dÞch t thc b¶n chÊt
anion.
- Mi t¹o bëi axit m¹nh vµ baz¬
m¹nh khi tan trong nưíc kh«ng bÞ
thủ ph©n.
ưíc lµm cho pH biÕn ®ỉi lµ ph¶n øng thủ ph©n
cđa mi.
2. Ph¶n øng thủ ph©n cđa mi:
*Mi t¹o bëi axit u vµ baz¬ m¹nh
dd cã m«i trưêng kiỊm.( pH > 7 )
VD1: Dung dÞch CH
3
COONa cã pH > 7
NaCH
3
COO+H
2
O CH
3
COOH+OH
-
(HOH)
[OH
-
] ↑ pH > 7
*mi t¹o bëi axit m¹nh, baz¬ u
dd cã m«i trưêng axit . pH <7
VD2: dung dÞch Al
2
(SO
4
)
3
có pH <7
Gi¶i thÝch:Al
2
(SO
4
)
3
2Al
3+
+3SO
4
2-
Al
3+
+HOH Al(OH)
2+
+H
+
[H
+
] ↑ pH <7
*dd mi cđa axit u vµ baz¬ u m«i trưêng
phơ thc vµo sù thủ ph©n cđa 2 ion
VD3: Dung dÞch Fe(CH
3
COO)
3
Fe(CH
3
COO)
3
Fe
3+
+3CH
3
COO
-
*dd mi axit m«i trưêng phơ thc b¶n chÊt
anion
VD4: Dung dÞch NaHCO
3
NaHCO
3
> Na
+
+HCO
3
-
*dd mi cđ© axit m¹nh ,baz¬ m¹nh
dd trung tÝnh . pH=7
VD5: Dung dÞch NaCl
NaCl Na
+
+Cl
-
KÕt ln: SGK
Ho¹t ®éng 8: củng cố
- ChØ dïng q tÝm nhËn biÕt c¸c dd sau:
HCl ; NaOH ; Na
2
CO
3
; Ba(NO
3
)
2
-Bài 4 ,5 – 29-sgk
BTVN :
Các bài tập còn lại sau bài học.
V. RÚT KINH NGHIỆM :
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét