Chủ Nhật, 2 tháng 3, 2014

Những nỗi lòng tê tái

GIẢNG VĂN
(Trích“Truyện Kiều”–Nguyễn Du)
(tiết 1)
KIỂM TRA BÀI CŨ
Nhà thơ Nga - Raxun Gamzatốp khi
nói về tình yêu đã viết:
“…Nhìn hai người đang sung sướng yêu nhau
Tôi cũng thấy như vui chung với họ
Và tôi muốn gần tới đó
Thành ba người cùng sung sướng bên nhau.
Nhưng con chim không bao giờ ba cánh
Tôi cô đơn lẻ bước trên đời
Kéo theo mình một cánh khắp nơi…”
Theo em Thúy
Kiều trao duyên là
việc làm dễ hay
khó? VÌ SAO?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời:
Trao duyên là một việc làm hiếm có xưa nay, là
một việc làm vô cùng khó khăn.
Tình yêu là một thứ không dễ gì trao gửi, sẻ
chia, càng không thể là món quà để biếu tặng.
Người trao vô cùng khó, người nhận cũng
không dễ gì…
Để trao duyên cho em, Kiều đã làm gì?



Vì vậy muốn thực hiện được việc trao duyên,
Kiều đã biết dùng lời lẽ khéo léo và một hành
động cũng khác thường …
GIẢNG VĂN
(tiết 1)
(Trích“Truyện Kiều”–Nguyễn Du)
I.
I.
G
G
iới thiệu:
iới thiệu:
1. Vò trí đoạn trích:
(Xem Tiểu dẫn – SGK)
Câu 12331270 trong “Truyện Kiều”-Nguyễn Du.
2. Bố cục đoạn trích:
-
Phần 1 (1-20): Nỗi đau của Kiều
- Phần 2 (21-34): Nỗi nhớ của Kiều
- Phần 3(còn lại): Cuộc sống thực tại, Kiều tự đay
nghiến.
Từ nào chỉ thời gian?
II.
II.
Phân tích
Phân tích
:
:


1.
1.
K
K
iều nói về nỗi đau của mình
iều nói về nỗi đau của mình
:
:
Tại sao lại dùng hai từ chỉ thời gian như vậy?






thời gian triền miên của cuộc sống bò vùi dập.
thời gian triền miên của cuộc sống bò vùi dập.


+ Câu 2: “
+ Câu 2: “
Giật mình
Giật mình
,
,
mình lại thương
mình lại thương
mình xót xa
mình xót xa


Biện pháp nghệ thuật được sử dụng?
Biện pháp nghệ thuật được sử dụng?


Giật
Giật
mình
mình
,
,
mình
mình


lại thương
lại thương


mình
mình
xót xa
xót xa




- điệp từ “
- điệp từ “


mình
mình
”(lặp 3 lần)
”(lặp 3 lần)


đầy tâm
đầy tâm
trạng
trạng


Giật mình
Giật mình
,
,
mình
mình
lại thương
lại thương
mình
mình


xót xa
xót xa


Bối cảnh không gian, thời gian nói lên những
điều gì?
Bối cảnh không gian, thời gian gợi sự cô đơn,
……………………………………………………………….cô độc của
Kiều.
*
*
Hai câu đầu
Hai câu đầu
:
:
hoàn cảnh tâm trạng
hoàn cảnh tâm trạng
+ Câu 1: “
+ Câu 1: “
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh
Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh


“Khi tỉnh rượu, lúc tàn canh”
Từ “giật mình” biểu hiện điều gì?
- “
- “
giật mình
giật mình




ý thức sự đau khổ, một cái
ý thức sự đau khổ, một cái
giật
giật
………………………………
………………………………
mình cao cả, đáng q.
mình cao cả, đáng q.
Hà Huy Giáp :
“…Những người có ý thức về sự đau
khổ của mình là những người đau khổ
hơn ai hết. Kiều đau khổ hơn ai hết
chính là vì nàng có tình hơn ai hết, có
tài hơn ai hết, có ý thức về nỗi đau
của mình hơn ai hết.”
II.
II.
Phân tích
Phân tích
:
:


1.
1.
K
K
iều nói về nỗi đau của mình
iều nói về nỗi đau của mình
:
:


*
*
Hai câu đầu
Hai câu đầu
:
:
hoàn cảnh tâm trạng
hoàn cảnh tâm trạng


+ Câu 1: “
+ Câu 1: “
Khi
Khi
tỉnh rượu,
tỉnh rượu,
lúc
lúc
tàn canh
tàn canh








thời gian triền miên của cuộc sống bò vùi
thời gian triền miên của cuộc sống bò vùi
dập.
dập.
Nhòp thơ? Tác dụng sự thay đổi nhòp thơ?
* Nhòp 3/3
* Nhòp 3/3


2/4/2: sự biến động trong tâm hồn Kiều
2/4/2: sự biến động trong tâm hồn Kiều
.
.
Bối cảnh không-thời gian gợi sự cô đơn, cô độc
của Kiều.
của Kiều.
+ Câu 2: “
+ Câu 2: “
Giật mình
Giật mình
,
,


mình
mình
lại thương
lại thương


mình
mình
xót xa
xót xa


- điệp từ “
- điệp từ “


mình
mình
”(lặp 3 lần)
”(lặp 3 lần)


đầy tâm trạng
đầy tâm trạng


giật mình
giật mình




ý thức sự đau khổ, một cái giật
ý thức sự đau khổ, một cái giật
………………………………
………………………………
mình cao cả, đáng q.
mình cao cả, đáng q.
*
*
Câu 3 đến câu 8
Câu 3 đến câu 8
:
:
Nỗi đau của Kiều
Nỗi đau của Kiều
Những biện pháp nghệ thuật được sử
dụng?
Câu cảm thán:khi sao…,giờ sao… + kết cấu đối
lập:
Em hãy phân tích ý nghóa các chi tiết đối
lập?
-
-
khi
khi
:
:


phong gấm
phong gấm


><
><




giờ
giờ
: “
: “
tan tác
tan tác
”,”
”,”
dày gió
dày gió






dạn sương
dạn sương
”,”
”,”
bướm chán
bướm chán








ong chường
ong chường


→Quá khứ yên ấm, êm đềm (1 câu), thực tại phũ
phàng (3 câu).Thực tại bao trùm, che lấp quá khứ.

-
người
n chơi hưởng lạc

> <
riêng mình
cô độc và khổ đau
Tâm trạng của Kiều như thế nào?




Tâm trạng:
Tâm trạng:
uất ức, xót xa cho cuộc đời bò vùi
uất ức, xót xa cho cuộc đời bò vùi
dập tan nát, bò trở thành “món hàng”, “đồ
dập tan nát, bò trở thành “món hàng”, “đồ
chơi”.
chơi”.
*
*
øC
øC
âu 9
âu 9
đến câu
đến câu
16
16
:
:


Nhớ cảnh sinh hoạt lầu xanh
Nhớ cảnh sinh hoạt lầu xanh


+
+


Cảnh lầu xanh
Cảnh lầu xanh
:
:
Những chi tiết, hình ảnh nào tả cảnh lầu xanh?
Nhận xét cảnh ở lầu xanh?
- Có: hoa, tuyết, phong, nguyệt những hình ảnh
ước lệtạo cho cảnh như có vẻ trang nhã,thanh
tao.
- Nhưng lại “đeo sầu”: gió tựa hoa kề, tuyết ngậm,
trăng thâucảnh nhốm vẻ buồn mênh mang, mờ
mòt, ảm đạm, ẩn chứa bao sự nhem nhuốc, thác loạn.
+ Cảnh sinh hoạt:
Nhận xét cảnh sinh hoạt lầu xanh và tâm trạng
của Kiều?
Cũng có đủ: cầm, kì, thi, họa (ước lệ)tô vẽ về
cảnh ăn chơi, “vui” nhưng là “vui gượng”.
*
*
øC
øC
âu 9
âu 9
đến câu
đến câu
16
16
:
:


Nhớ cảnh sinh hoạt lầu xanh
Nhớ cảnh sinh hoạt lầu xanh


+
+


Cảnh lầu xanh
Cảnh lầu xanh
:
:
- Có: hoa, tuyết, phong, nguyệt những hình ảnh
ước lệtạo cho cảnh như có vẻ trang nhã,thanh
tao.
- Nhưng lại “đeo sầu”: gió tựa hoa kề, tuyết ngậm,
trăng thâucảnh nhốm vẻ buồn mênh mang, mờ
mòt, ảm đạm, ẩn chứa bao sự nhem nhuốc, thác loạn.
+ Cảnh sinh hoạt:
Cũng có đủ: cầm, kì, thi, họa (ước lệ)tô vẽ về
cảnh ăn chơi, “vui” nhưng là “vui gượng”.
Trong nỗi đau tại sao Kiều lại nhớ cảnh, sinh
hoạt lầu xanh?

⇒ Tâm trạng: Kiều càng đau đớn, tủi nhục vì
tài năng và nhân phẩm bò chà đạp khi là một
cô gái lầu xanh bất đắc dó.
Những từ ngữ nào diễn tả nỗi đau của Kiều?
Giá trò biểu cảm của các từ ngữ đó?
Nguyễn Du đã vận dụng thành ngữ như thế nào?
Ý nghóa của sự vận dụng đó?
*
*
Câu 17 đến câu 20
Câu 17 đến câu 20
:
:
Nỗi đau cực độ
Nỗi đau cực độ
bò đày đọa đến mòn mỏi cực độ.
kết hợp với từ “chẳng”




nỗi đau tinh thần đến tái tê, rã rời.
nỗi đau tinh thần đến tái tê, rã rời.
- Vận dụng sáng tạo thành ngữ: “Rối như tơ vò”,
……………………………………………………………….“Đau như dần”
-
Từ ngữ diễn tả nỗi đau:
“thờ ơ”: chán ngán, ê chề
“ngẩn ngơ”: trạng thái bơ phờ, tâm thần bất ổn
HƯỚNG DẪN HỌC VÀ CHUẨN BỊ BÀI
HƯỚNG DẪN HỌC VÀ CHUẨN BỊ BÀI
Cần nắm được:
+ Hoàn cảnh, tâm trạng của Kiều trong đoạn 1.
+ Sự tự ý thức về nỗi đau, nét đẹp trong tâm
….hồn, nhân cách của Thuý Kiều.
+ Các BPNT được sử dụng: điệp từ, câu hỏi tu …
từ, câu cảm thán, kết cấu đối lập…
*BÀI VỪA HỌC
*CHUẨN BỊ BÀI MỚI
(2 phần tiếp theo của đoạn trích)
-
Phần 2:
+Kiều nhớ những ai? Tại sao Kiều nhớ cha mẹ trước?
+ So sánh với nỗi nhớ của Kiều khi ở lầu Ngưng Bích?
-Phần 3:
+Tìm những từ ngữ diễn đạt nội dung?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét