MC LC
Tiờu Trang
M BI 2
Lý do chn ti
Phng phỏp vit tiu lun
Ti liu tham kho
2
NI DUNG 3
Phn I: Ch chng u tranh t nm 1930-1939. 3
1. Trong nhng nm 1930-1935. 3
1.1. Phong tro cỏch mng 1930-1931. 3
1.1. Bi cnh lch s. 3
1.2. Din bin v ý ngha. 3
1.2. Ch chng khụi phc t chc ng. 4
2. Trong nhng nm 1936-1939. 5
2.1. Hon cnh lch s. 5
2.2. Ch chng v nhn thc mi ca ng. 5
Phn II: Ch chng u tranh t nm 1939 n nm 1945. 8
1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng. 8
1.1. Tỡnh hỡnh th gii v trong nc. 8
1.2. Ni dung chuyn hng ch o chin lc ca ng. 8
1.3. í ngha ca s chuyn hng chin lc. 9
2. Ch trng phỏt ng Tng khi ngha ginh chớnh quyn 10
2.1. Cao tro khỏng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng
phn.
10
2.2. Tng khi ngha thỏng tỏm nm 1945 11
Kt Lun 13
M BI
1
Lý do chọn đề tài:
Tiu lun ng li cỏch mng ca ng l mt trong nhng bỏo cỏo
khoa hc nh, qua ú nhm giỳp sinh viờn rốn luyn k nng tng hp kin
thc, phõn tớch, v gii quyt cỏc vn khoa hc c t ra, cng nh nm
c ng li v chớnh sỏch ca ng. Thng li ca Cỏch mng Thỏng
Tỏm nm 1945 ó m ra mt bc ngot trng i ca lch s cỏch mng Vit
Nam õy cng l bi ging giỳp sinh viờn hiu c tm quan trng ca ng
thi k u (1930-1945). Vỡ vy em xin c chn ti: Quỏ trỡnh phỏt
trin ng li cỏch mng dõn tc dõn ch nhõn dõn ca ng trong thi k
u tranh ginh chớnh quyn 1930-1945.
hon thnh bi tiu lun ny em xin chõn thnh cm n s hng dn
tn tỡnh ca cụ.
Phơng pháp viết tiểu luận:
Tng hp, phõn tớch, chng minh
Tài liệu tham khảo:
Giỏo trỡnh ng li cỏch mng ca ng Cng sn Vit Nam.
NI DUNG
2
PHN I: CH CHNG U TRANH
T NM 1930-1939
1. Trong nhng nm 1930-1935.
1.1. Phong tro cỏch mng 1930-1931.
1.1.1. Bi cnh lch s
Tỡnh hỡnh quc t.
- Nhng nm 1929-1933, cỏc nc t bn Ch ngha lõm vo cuc khng
hong kinh t th gii. Cỏc nc quc tng cng v vột, búc lt nhõn dõn cỏc
nc thuc a bự p nhng hu qu ca cuc khng hong chớnh quc.
- Liờn Xụ ginh c thng li trong cụng cuc cụng nghip húa xó hi ch
ngha v phỏt trin kinh t vi tc nhanh. Nhng thnh tu ú cú tỏc ng
tớch cc ti Vit Nam.
Tỡnh hỡnh trong nc.
- Hu qu ca s v vột, búc lt ca thc dõn Phỏp i vi nhõn dõn ta rt
nng n, mõu thun gia ton th dõn tc Vit Nam vi thc dõn Phỏp, Phong
Kin, tay sai tr nờn gay gt.
- S n ỏp, khng b ca thc dõn Phỏp sau cuc khi ngha Yờn Bỏi do
Vit Nam Quc dõn ng lónh o lm cho mõu thun gia nhõn dõn Vit
Nam vi thc dõn Phỏp cng thờm sõu sc.
- ng Cng sn Vit Nam mi ra i.
1.1.2. Din bin v ý ngha.
- T thỏng 1 n thỏng 4-1930 l bc khi u ca phong tro. Nhiu cuc
bói cụng ca cụng nhõn v cỏc phong tro u tranh ca cỏc giai cp, tng lp
trong xó hi n ra liờn tip tờn khp ba k Bc, Trung, Nam.
- Ngy 1-5-1930, nhõn dp ln u tiờn nhõn dõn ta t chc k nim ngy
Quc t lao ng, cỏc cuc bói cụng v biu tỡnh ca cụng nhõn n ra rng rói.
- Cui thỏng 8, u thỏng 9-1930, phong tro cỏch mng tip tc phỏt trin
lờn ti nh cao, nht l hai tnh H Tnh v Ngh An.
- Gia lỳc phong tro qun chỳng ang dõng cao quc Phỏp v tay sai ó
thng tay n ỏp, khng b nhm dp tt cao tro cỏc mng Vit Nam v tiờu
dit ng cng sn ụng Dng. Lm cho hng nghỡn chin s cng sn,
hng vn qun chỳng yờu nc b bt git hoc b tự y. Phn ln cỏc c s
t chc ca ng b tan ró, nhiu cỏn b lónh o v ng viờn u tỳ ca
ng t Trung ng n c s b ch bt lm cho phong tro cỏch mng phi
chu nhng tn tht lng n v nhiu mt.
Tuy b ch khng b ỏc lit v chỳng ta b tn tht nng n, song phong
tro cỏch mng 1930-1931 ó li nhng thnh qu to ln m quõn thự
khụng th no xúa c: ó khng nh trong thc t quyn lónh o v nng
lc lónh o cỏch mng ca giai cp cụng nhõn thụng qua ng tin phong
ca mỡnh; ó em li cho nụng dõn nim tin vng chc vo s lónh o ca
ng; em li cho qun chỳng ụng o, trc ht l cụng - nụng lũng t tin
sc lc cỏch mng ca bn thõn mỡnh di s lónh o ca ng.
3
1.2. Ch chng khụi phc t chc ng.
Nh tinh thn v ngh lc phi thng c rốn luyn qua thc tin u
tranh cỏch mng trong nhng nm 1930-1931, ng ta v qun chỳng cỏch
mng ó vt qua th thỏch khú khn, tng bc khụi phc t chc ng v
phong tro cỏch mng. Nhiu chi b ng trong nh tự vn c thnh lp, h
thng t chc ng tng bc c phc hi. Mt s t chc ng Cao
Bng, Sn Tõy, H Ni, Hi Phũng, Nam nh, Thỏi Bỡnh, Thanh Húa, Qung
Tr, Qung Nam, Qung Ngói v nhiu ni khỏc min Nam vn c duy trỡ
v bỏm chc qun chỳng hot ng. Nhiu ng viờn vt tự ó tớch cc
tham gia khụi phc ng v lónh o qun chỳng u tranh. Cỏc X y Bc
K, Nam K, Trung K b thc dõn Phỏp phỏ v nhiu ln, ó ln lt c
lp li trong nm 1931 v 1933. Nhiu tnh y, huyn y, chi b ln lt c
phc hi.
Thỏng 6-1932, Ban lónh o Trung ng ó cụng b Chng trỡnh hnh
ng ca ng Cng sn ụng Dng. Chng trỡnh hnh ng ó ỏnh giỏ
hai nm u tranh ca qun chỳng cụng nụng v khng nh: Cụng nụng ụng
Dng di s lónh o ca ng Cng sn s ni lờn vừ trang bo ng thc
hin nhng nhim v chng quc, chng phong kin v tin lờn thc hin
ch ngha xó hi.
chun b cho cuc vừ trang bo ng sau ny, ng ra v lónh o
qun chỳng u tranh ginh nhng quyn li thit thc hng ngy, ri dn a
qun chỳng tin lờn u tranh cho nhng yờu cu chớnh tr cao hn. ú l:
ũi cỏc quyn t do t chc, xut bn, ngụn lun, i li trong nc v ra
nc ngoi.
B nhng lut hỡnh c bit i vi ngi bn x, tr t do cho tự chớnh tr,
b ngay chớnh sỏch n ỏp, gii tỏn Hi ng hỡnh.
B thu thõn, thu ng c v cỏc th thu vụ lý khỏc.
B cỏc c quyn v ru, thuc phin v mui.
Ngoi ra Chng trỡnh hnh ng cũn ra nhng yờu cu c th riờng
cho tng giai cp v tng lp nhõn dõn, vch rừ phi ra sc tuyờn truyn m
rng nh hng ca ng trong qun chỳng, cng c v phỏt trin cỏc on
th cỏch mng,
Nhng yờu cu chớnh tr trc mt cựng vi nhng bin phỏp t chc v
u tranh do ng vch ra trong Chng trỡnh hnh ng nm 1932 phự hp
vi iu kin lch s lỳc by gi. Nh vy, phong tro cỏch mng ca qun
chỳng v h thng t chc ca ng ó nhanh chúng c khụi phc.
Thỏng 3-1935, i hi i biu ln th nht ca ng hp Ma Cao
(Trung Quc) ó khng nh thng li ca cuc u tranh khụi phc phong
tro cỏch mng v h thng t chc ng, v ra ba nhim v trc mt l:
cng c v phỏt trin ng; y mnh cuc vn ng thu phc qun chỳng;
m rng tuyờn truyn chng quc, chng chin tranh, ng h Liờn Xụ, ng
h cỏch mng Trung Quc
2. Trong nhng nm 1936-1939
2.1. Hon cnh lch s
4
Tỡnh hỡnh th gii:
Cuc khng hong kinh t trong nhng nm 1929-1933 cỏc nc thuc h
thng t bn ch ngha ó lm cho mõu thun ni ti ca ch ngha t bn
ngy cng gay gt v phong tro cỏch mng ca qun chỳng dõng cao.
Nguy c ch ngha phỏt xớt v chin tranh th gii e da nghiờm trng nn
hũa bỡnh v an ninh quc t.
i hi ln th VII ca Quc t Cng sn hp ti Mỏtxcva (thỏng 7-1935)
di s ch trỡ ca G.imitrp. on i biu ng Cng sn ụng Dng
do Lờ Hng Phong dn u ó tham d i hi. i hi xỏc nh k thự nguy
him trc mt ca giai cp vụ sn v nhõn dõn lao ng th gii lỳc ny cha
phi l ch ngha quc núi chung, m l ch ngha phỏt xớt. Vch ra nhim
v trc mt ca giai cp cụng nhõn v nhõn dõn lao ng th gii lỳc ny l
u tranh chng ch ngha phỏt xớt, chng chin tranh, bo v dõn ch v hũa
bỡnh.
Tỡnh hỡnh trong nc:
Cuc khng hong kinh t 1929-1933 ó tỏc ng sõu sc n i sng cỏc
tng lp nhõn dõn. Bn phn ng ụng Dng ra sc v vột, búc lt nhõn
dõn phc v cho chin tranh, búp nght mi quyn t do, dõn ch v thi
hnh chớnh sỏch khng b, n ỏp phong tro u tranh ca nhõn dõn ta.
Tỡnh hỡnh trờn õy lm cho cỏc giai cp v tng lp xó hi tuy cú quyn li
khỏc nhau, nhng u cm thự thc dõn, t bn c quyn Phỏp, v u cú
nguyn vng chung trc mt l u tranh ũi c quyn sng, quyn t do,
dõn ch, cm ỏo v hũa bỡnh.
H thng t chc ca ng v cỏc c s cỏch mng ca qun chỳng ó
c khụi phc.
2.2. Ch trng v nhn thc mi ca ng
Trc nhng bin chuyn ca tỡnh hỡnh trong nc v th gii, c bit
di ỏnh sỏng ca ch trng chuyn hng chin lc ca i hi ln th VII
Quc t Cng sn, trong nhng nm 1936-1939, Ban Chp hnh Trung ng
ng Cng sn ụng Dng ó hp Hi ngh ln th hai (thỏng 7-1936), ln
th ba (thỏng 3-1937), ln th t (thỏng 9-1937) v ln th nm (thỏng 3-1938)
ra nhng ch trng mi v chớnh tr, t chc v hỡnh thc u tranh mi,
phự hp vi tỡnh hỡnh cỏch mng nc ta.
Ch trng u tranh ũi quyn dõn ch, dõn sinh:
Ban Chp hnh Trung ng xỏc nh cỏch mng ụng Dng vn l
cỏch mng t sn dõn quyn - phn v in a - lp chớnh quyn ca
cụng nụng bng hỡnh thc Xụ vit, d b iu kin i ti cỏch mng xó hi
ch ngha. Song, xột rng, cuc vn ng qun chỳng hin thi c v chớnh
tr v t chc cha ti trỡnh trc tip ỏnh quc Phỏp, lp chớnh
quyn cụng nụng, gii quyt vn in a. Trong khi ú, yờu cu cp thit
trc mt ca nhõn dõn ta lỳc ny l t do, dõn ch, ci thin i sng. Vỡ
vy, ng phi nm ly nhng yờu cu ny phỏt ng qun chỳng u
tranh, to tin a cỏch mng tin lờn bc cao hn sau ny.
5
V k thự ca cỏch mng: K thự trc mt nguy hi nht ca nhõn dõn
ụng Dng cn tp trung ỏnh l bn phn ng thuc a v bố l tay
sai ca chỳng.
V nhim v trc mt ca cỏch mng: Chng phỏt xớt, chng chin tranh
quc, chng bn phn ng thuc a v tay sai, ũi t do, dõn ch, cm ỏo
v hũa bỡnh.
V on kt quc t: tp trung, cụ lp v cha mi nhn u tranh vo
bn phn ng thuc a v tay sai ca chỳng ụng Dng, ũi cỏc quyn
t do, dõn ch, dõn sinh, thỡ khụng nhng phi on kt cht ch vi giai cp
cụng nhõn v ng Cng sn Phỏp, ng h Mt trn nhõn dõn Phỏp, m cũn
phi ra khu hiu ng h Chớnh ph Mt trn nhõn dõn Phỏp cựng
nhau chng li k thự chung l bn phỏt xớt Phỏp v bn phn ng thuc
a ụng Dng.
V hỡnh thc t chc v bin phỏp u tranh: Chuyn t hỡnh thc t chc
bớ mt khụng hp phỏp sang cỏc hỡnh thc t chc v u tranh cụng khai v
na cụng khai, hp phỏp v na hp phỏp, nhm lm cho ng m rng s
quan h vi qun chỳng, giỏo dc, t chc v lónh o qun chỳng u tranh
bng cỏc hỡnh thc v khu hiu thớch hp.
Nhn thc mi ca ng v mi quan h gia hai nhim v dõn tc v
dõn ch:
Trong khi ra ch trng mi lónh o nhõn dõn ta u tranh nhm
thc hin cỏc quyn dõn ch, dõn sinh, Ban Chp hnh Trung ng ng ó
t vn nhn thc li mi quan h gia hai nhim v dõn tc v dõn ch,
phn v in a trong cỏch mng ụng Dng. Trong vn kin Chung
quanh vn chin sỏch mi cụng b thỏng 10-1936, ng ó nờu mt quan
im mi: Cuc dõn tc gii phúng khụng nht nh phi kt cht vi cuc
cỏch mng in a. Ngha l khụng th núi rng: mun ỏnh quc cn
phi phỏt trin cỏch mng in a, mun gii quyt vn in a thỡ cn
phi ỏnh quc. Lý thuyt y cú ch khụng xỏc ỏng.
Núi túm li, nu phỏt trin cuc tranh u chia t m ngn tr cuc tranh
u phn thỡ phi la chn vn no quan trng hn m gii quyt trc.
Ngha l chn ch nhõn chớnh, nguy him nht, tp trung lc lng ca
mt dõn tc m ỏnh cho c ton thng. õy l nhn thc mi ca Ban
Chp hnh Trung ng, nú phự hp vi tinh thn trong Cng lnh chớnh tr
u tiờn ca ng v bc u khc phc nhng hn ch ca Lun cng
chớnh tr thỏng 10-1930.
Thỏng 3-1939, ng ra bn Tuyờn ngụn ca ng Cng sn ụng Dng
i vi thi cuc, nờu rừ ha phỏt xớt ang n gn, Chớnh ph Phỏp hin ó
nghiờng v phớa hu, ra sc búp nght t do dõn ch, tng cng búc lt nhõn
dõn v rỏo rit chun b chin tranh. Tuyờn ngụn kờu gi cỏc tng lp nhõn
dõn phi thng nht hnh ng hn na trong vic ũi cỏc quyn t do dõn
ch, chng nguy c chin tranh quc.
Thỏng 7-1939 Tng Bớ th Nguyn Vn C cho xut bn tỏc phm T ch
trớch. Tỏc phm ó phõn tớch nhng vn c bn v xõy dng ng, tng kt
kinh nghim cuc vn ng dõn ch ca ng, nht l v ng li xõy dng
6
Mt trn dõn ch ụng Dng - mt vn chớnh tr trung tõm ca ng lỳc
ú. Tỏc phm T ch trớch chng nhng cú tỏc dng ln trong cuc u tranh
khc phc nhng lch lc, sai lm trong phong tro vn ng dõn ch, tng
cng on kt nht trớ trong ni b ng, m cũn l mt vn kin lý lun
quan trng v xõy dng ng, v cụng tỏc vn ng thnh lp mt trn thng
nht rng rói trong u tranh cỏch mng Vit Nam.
Nh vy, trong nhng nm 1936-1939 ch trng mi ca ng ó gii
quyt ỳng n mi quan h gia mc tiờu chin lc v mc tiờu c th
trc mt ca cỏch mng. Cỏc ngh quyt ca Ban Chp hnh Trung ng
trong thi k ny ỏnh du bc trng thnh ca ng v chớnh tr v t
tng, th hin bn lnh v tinh thn c lp t ch, sỏng to ca ng, m ra
mt cao tro mi trong c nc.
PHN II: CH TRNG U TRANH
T NM 1939 N NM 1945
7
1. Hon cnh lch s v s chuyn hng ch o chin lc ca ng
1.1. Tỡnh hỡnh th gii v trong nc
Chin tranh th gii ln th hai bựng n:
Ngy 1-9-1939, phỏt xớt c tn cụng Ba Lan, hai ngy sau Anh v Phỏp
tuyờn chin vi c. Chin tranh th gii ln th hai bựng n.
Thỏng 6-1940, c tn cụng Phỏp. Chớnh ph Phỏp u hng c.
Ngy 22-6-1941, quõn phỏt xớt c tn cụng Liờn Xụ. Tớnh cht chin tranh
quc chuyn thnh chin tranh gia cỏc lc lng dõn ch do Liờn Xụ lm
tr ct vi cỏc lc lng phỏt xớt do c cm u.
Tỡnh hỡnh trong nc:
Chin tranh th gii ln th hai ó nh hng mnh m v trc tip n
ụng Dng v Vit Nam.
Ngy 28-9-1939, Ton quyn ụng Dng ra ngh nh cm tuyờn truyn
cng sn, cm lu hnh, tng tr ti liu cng sn, t ng Cng sn ụng
Dng ra ngoi vũng phỏp lut, gii tỏn cỏc hi hu ỏi, nghip on v tch
thu ti sn ca cỏc t chc ú, úng ca cỏc t bỏo v nh xut bn, cm hi
hp v t tp ụng ngi.
Nh vy, trong thc t, Vit Nam v ụng Dng, thc dõn Phỏp ó thi
hnh chớnh sỏch thi chin rt trng trn, phỏt xớt húa b mỏy thng tr, thng
tay n ỏp phong tro cỏch mng ca nhõn dõn, tp trung lc lng ỏnh vo
ng Cng sn ụng Dng.
Li dng lỳc Phỏp thua c, ngy 22-9-1940 phỏt xớt Nht ó tin vo Lng
Sn v b vo Hi Phũng. Ngy 23-9-1940, ti H Ni, Phỏp ký hip nh
u hng Nht. T ú, nhõn dõn ta chu cnh mt c b hai trũng ỏp bc, búc
lt ca Phỏp - Nht. Mõu thun gia dõn tc ta vi quc, phỏt xớt Phỏp
-Nht tr nờn gay gt hn bao gi ht.
1.2 Ni dung ch trng chuyn hng ch o chin lc ca ng.
K t khi Chin tranh th gii ln th hai bựng n, Ban Chp hnh
Trung ng ng ó hp Hi ngh ln th sỏu (thỏng ll-1939), Hi ngh ln
th by (thỏng ll-1940) v Hi ngh ln th tỏm (thỏng 5-1941). Trờn c s
nhn nh kh nng din bin ca Chin tranh th gii ln th hai v cn c
vo tỡnh hỡnh c th trong nc, Ban Chp hnh Trung ng ó quyt nh
chuyn hng ch o chin lc nh sau:
Mt l, a nhim v gii phúng dõn tc lờn hng u.
Ban Chp hnh Trung ng nờu rừ mõu thun ch yu nc ta ũi hi
phi c gii quyt cp bỏch l mõu thun gia dõn tc ta vi bn quc,
phỏt xớt Phỏp-Nht. Bi Trong lỳc ny nu khụng gii quyt c vn dõn
tc gii phúng, khụng ũi c c lp, t do cho ton th dõn tc, thỡ chng
nhng ton th quc gia dõn tc cũn chu mói kip nga trõu, m quyn li
ca b phn, giai cp n vn nm cng khụng ũi li c.
tp trung cho nhim v hng u ca cỏch mng lỳc ny, Ban Chp hnh
Trung ng quyt nh tm gỏc li khu hiu ỏnh a ch, chia rung
t cho dõn cy, thay bng khu hiu Tch thu rung t ca bn quc v
8
Vit gian chia cho dõn cy nghốo, Chia li rung t cụng cho cụng bng v
gim tụ, gim tc
Hai l, quyt nh thnh lp Mt trn Vit Minh on kt, tp hp lc
lng cỏch mng nhm mc tiờu gii phúng dõn tc.
Ba l, quyt nh xỳc tin chun b khi ngha v trang l nhim v trung
tõm ca ng v nhõn dõn ta trong giai on hin nay.
a cuc khi ngha v trang n thng li, cn phi ra sc phỏt trin lc
lng cỏch mng, bao gm lc lng chớnh tr v lc lng v trang, xỳc tin
xõy dng cn c a cỏch mng. Ban Chp hnh Trung ng ch rừ vic chun
b khi ngha l nhim v trung tõm ca ng ta v dõn ta trong giai on hin
ti. Trung ng quyt nh duy trỡ lc lng v trang Bc Sn v ch trng
thnh lp nhng i du kớch hot ng phõn tỏn, dựng hỡnh thc v trang va
chin u chng ch, bo v nhõn dõn, va phỏt trin c s cỏch mng, tin ti
thnh lp khu cn c, ly vựng Bc Sn, V Nhai lm trung tõm.
Ban Chp hnh Trung ng xỏc nh phng chõm v hỡnh thỏi khi ngha
nc ta: Phi luụn luụn chun b mt lc lng sn sng, nhm vo c hi
thun tin hn c m ỏnh li quõn thự vi lc lng sn cú, ta cú th lónh
o mt cuc khi ngha tng phn trong tng a phng cng cú th ginh
s thng li m m ng cho mt cuc tng khi ngha to ln.
Ban Chp hnh Trung ng cũn c bit chỳ trng cụng tỏc xõy dng ng
nhm nõng cao nng lc t chc v lónh o ca ng, ng thi ch trng
gp rỳt o to cỏn b, cỏn b lónh o, cỏn b cụng vn, nụng vn, binh vn,
quõn s v y mnh cụng tỏc vn ng qun chỳng.
1.3. í ngha ca s chuyn hng ch o chin lc
Vi tinh thn c lp, t ch, sỏng to, Ban Chp hnh Trung ng
ng ó hon chnh s chuyn hng ch o chin lc nhm gii quyt
mc tiờu s mt ca cỏch mng l c lp dõn tc v ra nhiu ch trng
ỳng n thc hin mc tiờu y.
ng li ging cao ngn c gii phúng dõn tc, t nhim v gii
phúng dõn tc lờn hng u, tp hp rng rói mi ngi Vit Nam yờu nc
trong Mt trn Vit Minh xõy dng lc lng chớnh tr ca qun chỳng c
nụng thụn v thnh th, xõy dng cn c a cỏch mng v lc lng v trang,
l ngn c dn ng cho nhõn dõn ta tin lờn ginh thng li trong s nghip
ỏnh Phỏp, ui Nht, ginh c lp cho dõn tc v t do cho nhõn dõn.
Sau Hi ngh ln th tỏm Ban Chp hnh Trung ng (thỏng 5-1941),
Nguyn i Quc gi th kờu gi ng bo c nc on kt thng nht ỏnh
ui Phỏp-Nht. Ngi nhn mnh: Trong lỳc ny quyn li dõn tc gii
phúng cao hn ht thy. Chỳng ta phi on kt li ỏnh bn quc v
bn Vit gian ng cu ging nũi ra khi nc sụi la núng.
Ngy 25-10-1941, Mt trn Vit Minh tuyờn b ra i. Mt trn Vit
Minh ó cụng b 10 chớnh sỏch va ớch nc va li dõn, nờn c nhõn dõn
nhit lit hng ng. T u ngun cỏch mng Pỏc Bú, Vit Minh ó lan ta
khp nụng thụn, thnh th, cú h thng t Trung ng n c s.
9
Trờn c s lc lng chớnh tr ca qun chỳng, ng ó ch o vic v
trang cho qun chỳng cỏch mng, tng bc t chc, xõy dng lc lng v
trang nhõn dõn. T cỏc i du kớch bớ mt, cỏc i Cu quc quõn, Vit Nam
tuyờn truyn gii phúng quõn ó thnh lp Vit Nam gii phúng quõn. ng
ch o vic lp cỏc chin khu v cn c a cỏch mng, tiờu biu l cn c
Bc Sn - V Nhai v cn c Cao Bng. Cụng vic chun b khi ngha v
trang din ra sụi ni cỏc khu cn c v khp cỏc a phng trong c nc,
ó c v v thỳc y mnh m phong tro cỏch mng qun chỳng vựng lờn
u tranh ginh chớnh quyn.
2. Ch trng phỏt ng Tng khi ngha ginh chớnh quyn
2.1. Cao tro khỏng Nht, cu nc v y mnh khi ngha tng phn.
Phỏt ng Cao tro khỏng Nht, cu nc:
Vo cui nm 1944, u nm 1945, Chin tranh th gii ln th hai bc
vo giai on kt thỳc. Hng quõn Liờn Xụ quột sch phỏt xớt c ra khi
lónh th ca mỡnh v tin nh v bóo v phớa Bộclin. Phỏt xớt Nht lõm vo
tỡnh trng nguy khn. Mõu thun Nht - Phỏp ngy cng gay gt.
ờm 9-3-1945, Nht o chớnh Phỏp c chim ụng Dng. Quõn
Phỏp ó nhanh chúng u hng quõn Nht.
Ngay ờm 9-3-1945 Ban Thng v Trung ng ng hp Hi ngh m
rng lng ỡnh Bng (T Sn, Bc Ninh).
Ngy 12-3-1945, Ban Thng v Trung ng ng ra Ch th Nht - Phỏp
bn nhau v hnh ng ca chỳng ta.
Ch th nhn nh: Cuc o chớnh ca Nht lt Phỏp c chim ụng
Dng ó to ra mt cuc khng hong chớnh tr sõu sc, nhng iu kin
khi ngha cha thc s chớn mui. Tuy vy, hin ang cú nhng c hi tt
lm cho nhng iu kin tng khi ngha nhanh chúng chớn mui.
Ch th xỏc nh: Sau cuc o chớnh, phỏt xớt Nht l k thự chớnh, k thự c
th trc mt duy nht ca nhõn dõn ụng Dng, vỡ vy phi thay khu hiu
ỏnh ui phỏt xớt Nht-Phỏp bng khu hiu ỏnh ui phỏt xớt Nht.
Ch th ch trng: Phỏt ng mt cao tro khỏng Nht, cu nc mnh m,
lm tin cho cuc Tng khi ngha.
Ch th nờu rừ phng chõm u tranh lỳc ny l phỏt ng chin tranh du
kớch, gii phúng tng vựng, m rng cn c a.
Ch th d kin nhng iu kin thun li thc hin tng khi ngha nh
khi quõn ng minh kộo vo ụng Dng ỏnh Nht, quõn Nht kộo ra mt
trn ngn cn quõn ng minh phớa sau s h. Cng cú th l cỏch mng
Nht bựng n v chớnh quyn cỏch mng ca nhõn dõn Nht c thnh lp,
hoc Nht b mt nc nh Phỏp nm 1940 v quõn i vin chinh Nht mt
tinh thn.
y mnh khi ngha tng phn, ginh chớnh quyn b phn:
T gia thỏng 3-1945 tr i, Cao tro khỏng Nht cu nc ó din ra rt
sụi ni, mnh m v phong phỳ v ni dung cng nh hỡnh thc.
10
Phong tro u tranh v trang, khi ngha tng phn ó din ra trong nhiu
ni vựng thng du v trung du Bc K. Vit Nam tuyờn truyn gii phúng
quõn v Cu quc quõn phi hp vi lc lng chớnh tr ca qun chỳng gii
phúng hng lot xó, chõu, huyn thuc cỏc tnh Cao Bng, Bc Cn, Lng
Sn, Thỏi Nguyờn, Tuyờn Quang.
Bc Giang, qun chỳng ni dy thnh lp y ban dõn tc gii phúng
nhiu lng. i du kớch Bc Giang c thnh lp. Qung Ngói, cuc khi
ngha n ra Ba T. i du kớch Ba T c thnh lp.
Ngy 15-4-1945, Ban Thng v Trung ng ng triu tp Hi ngh quõn
s cỏch mng Bc K ti Hip Hũa (Bc Giang). Hi ngh nhn nh: Tỡnh th
ó t nhim v quõn s lờn trờn tt c cỏc nhim v quan trng v cn kớp
trong lỳc ny. Hi ngh ó quyt nh thng nht cỏc lc lng v trang sn cú
thnh Vit Nam gii phúng quõn; quyt nh xõy dng by chin khu trong c
nc v ch trng phỏt trin hn na lc lng v trang v na v trang, v.v
Trong hai thỏng 5 v 6-1945, cỏc cuc khi ngha tng phn liờn tc n ra
v nhiu chin khu c thnh lp c ba min.
Ngy 4-6-1945, khu gii phúng chớnh thc c thnh lp gm hu ht cỏc
tnh Cao Bng, Bc Cn, Lng Sn, Tuyờn Quang, Thỏi Nguyờn, H Giang v
mt s vựng lõn cn thuc tnh Bc Giang, Phỳ Th, Yờn Bỏi, Vnh Yờn.
Gia lỳc phong tro qun chỳng trong c nc ang phỏt trin mnh m
c nụng thụn v thnh th, nn úi ó din ra nghiờm trng cỏc tnh Bc B
v Bc Trung B do Nht, Phỏp ó v vột hng triu tn lỳa go ca nhõn
dõn. Lm hn hai triu ng bo ta b cht úi. Xut phỏt t li ớch sng cũn
trc mt ca qun chỳng, ng kp thi ra khu hiu Phỏ kho thúc, gii
quyt nn úi. Ch trng ú ó ỏp ng ỳng nguyn vng cp bỏch ca
nhõn dõn ta, vỡ vy trong mt thi gian ngn, ng ó ng viờn c hng
triu qun chỳng tin lờn trn tuyn cỏch mng.
2.2. Tng khi ngha thỏng tỏm nm 1945.
Ngy 2-5-1945, Hng quõn Liờn Xụ chim Bộclin, tiờu dit phỏt xớt c tn
hang ca chỳng. Ngy 9-5-1945, phỏt xớt c u hng khụng iu kin.
chõu phỏt xớt Nht ang i gn n ch tht bi hon ton.
Trc s phỏt trin ht sc nhanh chúng ca tỡnh hỡnh, Trung ng quyt
nh hp Hi ngh ton quc ca ng ti Tõn Tro (Tuyờn Quang) t ngy
13 n ngy 15-8-1945. Hi ngh nhn nh: C hi rt tt cho ta ginh chớnh
quyn c lp ó ti v quyt nh phỏt ng ton dõn Tng khi ngha, ginh
chớnh quyn t tay phỏt xớt Nht v tay sai, trc khi quõn ng minh vo
ụng Dng.
Hi ngh ch rừ khu hiu u tranh lỳc ny l: Phn i xõm lc; Hon
ton c lp; Chớnh quyn nhõn dõn. Nhng nguyờn tc ch o khi
ngha l tp trung, thng nht v kp thi, phi ỏnh chim ngay nhng ni
chc thng, khụng k thnh ph hay nụng thụn; quõn s v chớnh tr phi phi
hp, phi lm tan ró tinh thn quõn ch, v.v
Hi ngh cũn quyt nh nhng vn quan trng v chớnh sỏch i ni v
i ngoi trong tỡnh hỡnh mi.
11
V i ni, s ly 10 chớnh sỏch ln ca Vit Minh lm chớnh sỏch c bn
ca chớnh quyn cỏch mng.
V i ngoi, thc hin nguyờn tc bỡnh ng, hp tỏc, thờm bn bt thự,
trit li dng mõu thun gia Phỏp - Anh v M - Tng, ht sc trỏnh
trng hp mt mỡnh phi i phú nhiu k thự trong cựng mt lỳc; phi
tranh th s ng h ca liờn Xụ, ca nhõn dõn cỏc nc trờn th gii, nht l
nhõn dõn Phỏp v nhõn dõn Trung Quc.
Ngay ờm 13-8-1945, U ban khi ngha ton quc ra lnh tng khi ngha.
Ngy 16-8-1945, cng ti Tõn Tro, i hi quc dõn hp. i hi nhit lit
tỏn thnh ch trng tng khi ngha ca ng v Mi chớnh sỏch ca Vit
Minh, quyt nh thnh lp U ban gii phúng dõn tc Vit Nam.
Ngay sau i hi, Ch tch H Chớ Minh ó gi th kờu gi ng bo v
chin s c nc: Gi quyt nh cho vn mnh dõn tc ta ó n. Ton quc
ng bo hóy ng dy em sc ta m t gii phúng cho ta.
Di s lónh o ca ng, hn 20 triu nhõn dõn ta ó nht t vựng dy
khi ngha ginh chớnh quyn. T ngy 14-8-1945, cỏc n v gii phúng
quõn ó liờn tip h nhiu n Nht thuc cỏc tnh Cao Bng, Bc Cn, Thỏi
Nguyờn, Tuyờn Quang, Yờn Bỏi v h tr qun chỳng tin lờn ginh chớnh
quyn. Ngy 18-8-1945, nhõn dõn cỏc tnh Bc Giang, Hi Dng, Phỳc Yờn,
Thỏi Bỡnh, Thanh Húa, H Tnh, Qung Nam, Khỏnh Hũa ginh chớnh quyn
tnh l.
Ngy 19-8-1945, di s lónh o ca Thnh y H Ni, hng chc vn
qun chỳng sau khi d mớt tinh, ó rm r xung ng biu tỡnh, tun hnh
v mau chúng ta i cỏc hng chim Ph Khõm sai, Tũa Th chớnh, Tri lớnh
bo an, S Cnh sỏt v cỏc cụng s ca chớnh quyn bự nhỡn. Trc khớ th ỏp
o ca qun chỳng khi ngha, hn mt vn quõn Nht H Ni tờ lit,
khụng dỏm chng c. Chớnh quyn v tay nhõn dõn.
Thng li ca cuc khi ngha H Ni ngy 19-8 cú ý ngha quyt nh
i vi c nc, lm cho chớnh quyn tay sai Nht cỏc ni b tờ lit, c v
mnh m nhõn dõn cỏc tnh, thnh ph khỏc ni dy khi ngha ginh chớnh
quyn.
Ngy 23-8-1945, khi ngha ginh thng li Hu; ngy 25-8-1945 khi
ngha ginh thng li Si Gũn. Ch trong vũng 15 ngy (t ngy 14 n
ngy 28-8-1945) cuc Tng khi ngha ó thnh cụng trờn c nc, chớnh
quyn v tay nhõn dõn.
Ngy 2-9-1945, ti cuc mớt tinh ln Qung trng Ba ỡnh, H Ni, thay
mt Chớnh ph lõm thi, Ch tch H Chớ Minh trnh trng c bn Tuyờn
ngụn c lp, tuyờn b vi quc dõn ng bo, vi ton th th gii: Nc
Vit Nam Dõn ch Cng hũa ra i.
KT LUN
12
í ngha lch s:
- Thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm ó p tan xing xớch nụ l ca thc
dõn Phỏp trong gn mt th k, lt nho ch quõn ch hng my nghỡn
nm v ỏch thng tr ca phỏt xớt Nht, lp nờn nc Vit Nam Dõn ch Cng
hũa, nh nc dõn ch nhõn dõn u tiờn ụng Nam . Nhõn dõn Vit Nam
t thõn phn nụ l tr thnh ngi dõn ca nc c lp t do, lm ch vn
mnh ca mỡnh.
- Thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm ó ỏnh du bc phỏt trin nhy
vt ca lch s dõn tc Vit Nam, a dõn tc ta bc vo mt k nguyờn
mi: K nguyờn c lp t do v ch ngha xó hi.
- Vi thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm, ng v nhõn dõn ta ó gúp
phn lm phong phỳ thờm kho tng lý lun ca ch ngha Mỏc - Lờnin, cung
cp thờm nhiu kinh nghim quý bỏu cho phong tro u tranh gii phúng dõn
tc v ginh quyn dõn ch.
- Cỏch mng Thỏng Tỏm thng li ó c v mnh m nhõn dõn cỏc nc
thuc a v na thuc a u tranh chng ch ngha quc, thc dõn ginh
c lp t do.
Khi ỏnh giỏ ý ngha ca Cỏch mng Thỏng Tỏm, Ch tch H Chớ Minh
ch rừ: Chng nhng giai cp lao ng v nhõn dõn Vit Nam ta cú th t
ho, m giai cp lao ng v nhng dõn tc b ỏp bc ni khỏc cng cú th t
ho rng: ln ny l ln u tiờn trong lch s cỏch mng ca cỏc dõn tc
thuc a v na thuc a, mt ng mi 15 tui ó lónh o cỏch mng
thnh cụng, ó nm chớnh quyn ton quc.
Bi hc kinh nghim:
Thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm ó mang li cho ng v nhõn dõn ta
nhiu bi hc ln:
Mt l, ging cao ngn c c lp dõn tc, kt hp ỳng n hai nhim v
chng quc v chng phong kin.
Hai l, ton dõn ni dy trờn nn tng khi liờn minh cụng - nụng.
Ba l, li dng mõu thun trong hng ng k thự.
Bn l, kiờn quyt dựng bo lc cỏch mng v bit s dng bo lc cỏch
mng mt cỏch thớch hp p tan b mỏy nh nc c, lp ra b mỏy nh
nc ca nhõn dõn.
Nm l, nm vng ngh thut khi ngha, ngh thut chn ỳng thi c.
Sỏu l, xõy dng mt ng Mỏc - Lờnin sc lónh o tng khi ngha
ginh chớnh quyn.
Thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm chng t ng ta ngay t u ó
xỏc nh ỳng ng li, chin lc v sỏch lc cỏch mng, ng thi
khụng ngng b sung, phỏt trin ng li chin lc v sỏch lc trong tng
thi k cỏch mng. ng ó vn dng sỏng to ch ngha Mỏc - Lờnin vo
hon cnh c th ca nc ta, kp thi tng kt kinh nghim thc tin cỏch
mng. Thng li ca Cỏch mng Thỏng Tỏm cũn khng nh khụng cú gỡ quý
hn c lp - T do, v khụng mt ai hay mt t nc no cú th ly i
quyn t do, c lp ca mt quc gia. Vit Nam - mt nc thuc a, cụng
nghip khụng phỏt trin, bit on kt di s lónh o ca chớnh ng ca
13
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét